Succesfactoren en barrières bij de implementatie van beeldschermzorg

Beeldschermzorg is in opkomst: uit de eHealth-monitor 2015 blijkt dat het gebruik van beeldbellen onder verpleegkundigen in de care steeg van ruim een tiende (12%) in 2014 naar ruim een vijfde (23%) in 2015. Tegelijkertijd is beeldschermzorg nog niet landelijk ingevoerd en er is nog niet veel bekend over de verschillende wijzen waarop zorginstellingen beeldschermzorg implementeren. Meer kennis over het succesvol implementeren van beeldschermzorg is van belang om de inzet van beeldschermzorg in Nederland op te schalen. Daarom publiceert TrendITion vandaag een whitepaper over succesfactoren en barrières bij de implementatie van beeldschermzorg, met daarin ervaringen uit de praktijk en veertien aanbevelingen voor organisaties die willen starten met beeldschermzorg.

“Langer zelfstandig thuis blijven wonen, zelfredzaam zijn met behulp van technologie, en tijdswinst voor zorgpersoneel bij het verlenen van zorg aan patiënten. Het zijn drie redenen waarom beeldschermzorg in opkomst is”, verklaart Irene van Duivendijk, Adviseur Zorg ICT & Innovatie bij Nictiz. “Zowel patiënten als zorgverleners ervaren de meerwaarde van het inzetten van beeldschermzorg waarbij zorgverlener en zorgvrager op afstand via een beeldscherm en camera met elkaar kunnen communiceren, op een plaats en tijd die hen uitkomt.”

Gesprekken met ervaringsdeskundigen

De publicatie "Een deur naar de rest van de wereld" komt voort uit een onderzoek dat Iris van den Akker, student Health & Society aan de Wageningen Universiteit, voor haar afstudeerstage deed in opdracht van Nictiz. Zij onderzocht samen met Nictiz de barrières en succesfactoren bij de implementatie beeldschermzorg. Van den Akker sprak met cliënten, zorgverleners en (project)managers van zorginstellingen in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), verstandelijk gehandicaptenzorg (VGZ) en verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT).

“Op basis van die interviews met belanghebbenden van drie zorginstellingen zijn succesfactoren en barrières tijdens het implementatieproces van beeldschermzorg onderzocht. Ik sprak niet alleen de implementatie-managers maar vooral mensen van de werkvloer, projectleiders en verpleegkundigen en verzorgenden die aan de slag gaan met beeldbellen. En natuurlijk sprak ik met patiënten en cliënten over hun positieve en negatieve ervaringen met beeldschermzorg.”

Dat levert een mooie schets op van ervaringen met de implementatie van beeldschermzorg in Nederland. Een zorgverlener vertelt: “Op het moment dat je elkaar aankijkt heb je meer aandacht voor elkaar vind ik. Dan zit je aandachtiger te luisteren en dan kun je dingen laten zien. Dan stel je ook andere vragen dan als je alleen aan de telefoon zit.” Maar ook wordt duidelijk dat de implementatie van zorgtechnologie nieuwe vragen en werkwijzen met zich meebrengt. Zo vertelt een cliënt: “Ik durf niet goed te bellen, ik ben altijd bang dat het niet uitkomt."

Ervaringen van gebruikers van beeldschermzorg: "Je stelt ook andere vragen dan als je alleen aan de telefoon zit" (foto: Focus Cura)

Drie dimensies

Uit de literatuur en uit het onderzoek blijkt dat de genoemde succesfactoren en barrières bij de implementatie van beeldschermzorg binnen zorginstellingen die zorg verlenen aan VVT-, GGZ- of VGZ-cliënten, geclusterd kunnen worden in drie dimensies. Bij de implementatie van beeldschermzorg moeten zowel de project en organisatie dimensie, technische en financiële dimensie geadresseerd worden. Om een goed overzicht te geven ontwikkelde Nictiz het Beeldschermzorg implementatiemodel. Dat model biedt zorgprofessionals en zorginstellingen structuur en kan helpen bij de voorbereiding van het implementatieproces.

Meer lezen? De publicatie "Een deur naar de rest van de wereld" vind je hier.