“Hoe kunnen we Nederland socialer, gezonder en mobieler maken met Big Data?” Dat is de vraagstelling van de Nationale DenkTank dit jaar. Wouter Kroese, afgestudeerd geneeskundestudent, ziet in Pacmed, een data-gedreven tool voor huisartsen, een manier om de gezondheidszorg in de eerste lijn te verbeteren. Zijn DenkTank-collega Youssef El Bouhassani werkt aan een gezondheidsdossier dat data van diverse zelfmeetapparaten bij elkaar brengt.
De Nationale DenkTank is een Nederlandse stichting die masterstudenten, alumni en promovendi praktische oplossingen laat bedenken voor een maatschappelijk thema. Dit jaar is het thema Big Data. Ruim twintig DenkTank-deelnemers buigen zich onder begeleiding van consultancybedrijf McKinsey & Company vier maanden lang over de impact van big data op mobiliteit, infrastructuur, het sociale domein en gezondheidszorg. Zij vertalen dit naar analyses en ideeën voor oplossingen. Van de ruim tweehonderd ingediende ideeën worden er nu tien uitgewerkt, waarvan twee voor de gezondheidszorg.
Twee weken zomerschool met experts vanuit het bedrijfsleven, overheid en wetenschap
Het DenkTank-traject startte voor de ruim twintig deelnemers medio augustus met een crash course big data. Experts vanuit het bedrijfsleven, wetenschap en kennisorganisaties gaven lezingen over big data. “We hebben gesproken met experts van het Rathenau Instituut, College Bescherming Persoonsgegevens, SAS en TeraData, maar ook met medewerkers van Google en van verschillende universiteiten”, zegt Kroese. “In de daarop volgende analysefase hebben we met heel veel mensen uit de zorg gesproken. In die vijf weken hebben we onderzocht wat de mogelijkheden zijn van big data in de vier domeinen en welke obstakels er overwonnen moeten worden.”
Pacmed
Kroese werkt met vijf collega’s aan een oplossing voor de gezondheidszorg, gebaseerd op big data. Ze bedachten Pacmed, een tool die ingebouwd kan worden in de informatiesystemen die huisartsen gebruiken. Pacmed werkt als volgt: op basis van kenmerken van een patiënt
Een arts hoeft geen extra handelingen te verrichten: Pacmed is ingebouwd in het informatiesysteem
die een huisarts invoert in zijn informatiesysteem - zoals leeftijd, geslacht, meetwaarden en medicatiegebruik - wordt een profiel van een patiënt opgesteld. Die informatie wordt door statistische analyses gekoppeld aan de ervaringen van duizenden huisartsen die het systeem eerder gebruikt hebben. Daardoor kan Pacmed de huisarts advies geven over de af te nemen diagnostische testen, diagnoses en behandelingen.
Kroese vergelijkt het idee met supercomputer Watson van IBM, die wordt ingezet bij oncologieafdelingen van Amerikaanse ziekenhuizen om artsen toegang te geven tot specialistische kennis over behandelingen, kankermutaties en wetenschappelijk onderzoek – met als belangrijk verschil dat Pacmed veel minder rekenkracht vereist. Pacmed is nog geen bestaande applicatie, maar de DenkTank-collega’s werken met een aantal partners en softwareontwikkelaars samen om een pilot op te starten.
IBM Watson (foto: Wikipedia)
Een huisarts hoeft dus geen extra handelingen te verrichten: op basis van de reeds ingevoerde informatie kan Pacmed op maat gemaakte adviezen geven, verrijkt door de input van duizenden collega-huisartsen. Kroese zegt dat de richtlijnen voor huisartsen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de NHG-standaarden, een belangrijk bron zijn voor Pacmed. “We gebruiken de NHG-standaarden als startpunt, maar het belangrijkste is dat de ervaring van huisartsen zorgvuldig verwerkt wordt tot adviezen en dat door continue terugkoppeling de adviezen steeds meer datagedreven worden.”
Oude stempel
Uit de eHealth-monitor van 2014 blijkt dat 98% van de Nederlandse huisartsen aan elektronische dossiervoering doet en met een huisartsen-informatiesysteem werkt. Maar volgens Kroese is het gebruik van computersystemen ter ondersteuning bij het nemen van medische beslissingen nog relatief nieuw en onbekend onder huisartsen. “Veel huisartsen zijn nog van de oude stempel. We wilden een tool ontwikkelen die niet als aantasting van de expertise van de arts wordt beschouwd. We hebben het systeem zo gebruiksvriendelijk mogelijk gemaakt: de tool vergt geen extra registratie, en Pacmed adviezen zijn niet dwingend. Ze helpen alleen de ervaring van collega’s inzichtelijk te maken.”
"Veel huisartsen zijn nog van de oude stempel"
Pacmed bevat spelelementen om huisartsen uit te dagen. Kroese: “Artsen krijgen punten of een beloning, ook wanneer ze een Pacmed-melding afwijzen en die onderbouwen. Op die manier kan Pacmed artsen blijven uitdagen en hun expertise – die heel waardevol is – gebruiken om het programma te verbeteren.” De DenkTank-leden hopen met Pacmed een omslag te creëren van zorg gebaseerd op richtlijnen naar datagedreven zorg. ”De uitdaging is om die NHG-Standaarden te verrijken en mogelijk zelfs te verbeteren”, zegt Kroese. Net als Watson van IBM kan Pacmed zo een zelf-lerend systeem worden.
ExpertForum van de Nationale DenkTank op 3 oktober (foto: Nationale DenkTank)
AGD
Ook werkt de groep gezondheidszorg aan een visiedocument over een Algemeen Gezondheidsdossier (AGD). Dat AGD is gebaseerd op het idee dat gezonde mensen hun eigen data willen opslaan in een digitaal dossier. Youssef El Bouhassani, die Lucht- en ruimtevaarttechniek studeerde en daarna zijn eigen bedrijf startte, werkt met een aantal DenkTank-collega’ aan het project AGD.
"Ook als je niet ziek bent wil je jouw gezondheidsdata op één plek kunnen opslaan en delen
“Patiënten hebben baat bij een algemeen gezondheidsdossier, maar ook als je niet ziek bent wil je jouw gezondheidsdata, afkomstig van smartphones, activity trackers of medische hulpmiddelen, op één centrale plek kunnen opslaan. Consumenten zijn vrij om te kiezen welke data ze willen delen en wie die kan inzien.” El Bouhassani is momenteel samen met collega’s in gesprek met zorginstellingen die actief zijn op het gebied van persoonlijke gezondheidsdossiers en opslag van data, zoals het REshape Center waar Hereismydata wordt ontwikkeld.
Cultuuromslag
Voordat Nederland socialer, gezonder en mobieler kan worden door de inzet van big data, zal er aan een aantal randvoorwaarden voldaan moeten worden, concludeert de DenkTank. “Er ontbreekt een cultuur van data delen bij organisaties. Bovendien is er een tekort aan talent, zogeheten data scientists, die kunnen werken met data”, aldus Kroese. “Er zal eerst een cultuuromslag plaats moeten vinden voor we met big data aan de slag kunnen in de gezondheidszorg.” Op 8 december presenteert de Nationale DenkTank de oplossingen en ideeën aan het grote publiek
Meer lezen?
De klinische blik van de computer
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!