Blog: 2016 het jaar van de beeldzorg

OpenBeeldZorg heeft een standaard ontwikkeld waarmee cliënten, mantelzorgers en zorgverleners in de thuiszorg beeldbellen kunnen inzetten, ongeacht welk systeem er gebruikt wordt. Dat hoorde ik laatst op de Dag van de Beeldzorg. Dat werd tijd ook.

Het is toch van de gekke dat mensen met verschillende beeldzorgtoepassingen elkaar niet kunnen bereiken, zegt Maartje van Hees, lid van de werkgroep OpenBeeldZorg op de Dag van de Beeldzorg afgelopen 9 maart. Alsof iemand met een Samsung-telefoon niet kan bellen met iemand die toevallig een telefoon heeft van een ander merk. Van Hees zegt dat er cliënten zijn die een beeldzorgtoepassing hebben voor de huisartsenpost en weer een andere toepassing voor de thuiszorgmedewerker. Leveranciers van beeldbellen gebruiken geen standaarden voor hun hard- en software, waardoor zorgsystemen en zorgdiensten van andere leveranciers niet onderling samenwerken.

“Belangrijk is daarom standaardisatie en generieke software”, zegt Foppe Rauwerda, organisator van de Dag van de Beeldzorg en eigenaar van Adviesbureau Beeldzorgadvies. Met standaardisatie zijn mogelijkheden om de gezondheidszorg te verbeteren oneindig. OpenBeeldZorg heeft nu een open standaard

ontwikkeld waarmee leveranciers beeldzorgapplicaties kunnen bouwen. Zorgorganisaties en patiënten hebben nu geen aparte installaties meer nodig maar slechts een browser, internetverbinding en een moderne pc of mobiel apparaat. Dit maakt beeldzorg simpel en vergroot de toepasbaarheid. Het is een goed voorbeeld van hoe technologie moet worden gebouwd. Volgens Rauwerda is het cruciaal bij de ontwikkeling van beeldzorg dat de techniek goed werkt.

Online behandelen

Fysiotherapeuten kunnen bijvoorbeeld honderd procent online werken. Dat bewijst fysiotherapeute Martine Rooth, initiatiefnemer van fysiovoorjou.nl. Een cliënt meldt zich aan via een beveiligde internetomgeving, plant een afspraak in een digitale agenda en betaalt. In het digitale consult stelt zij diagnostische vragen en vraagt soms om wat oefeningen voor het beeldscherm te doen. Dan volgt het advies en wordt een behandelprogramma opgesteld. Via het thuis-oefenprogramma Physitrack kan de cliënt waar en wanneer het hem uitkomt voorgeschreven oefeningen uitvoeren.

Beeld van Mijn Fysio Online

Care4homecare

Er zijn legio mogelijkheden om beeldzorg in te zetten doordat cliënt en zorgverlener niet meer gebonden zijn aan tijd of plaats, zegt Rauwerda. Care4homecare is volgens hem een goed voorbeeld waarbij beeldcommunicatie de ziekenhuiszorg verandert. Care4homecare richt zich op medisch specialistische

zorg aan huis voor meervoudig gehandicapte patiënten. Medicatie toedienen via een pomp in de buikwand is een nieuwe behandeling. In vergelijking tot medicatie met pillen biedt de methode met een pomp tot tweehonderd procent minder medicatie. De pomp moet wel meerdere keren per jaar nauwkeurig worden ingesteld. Door middel van beeldzorg kan een verpleegkundig specialist de behandeling thuis bij de patiënt uitvoeren onder supervisie van een anesthesioloog.

De ontwikkelingen rondom beeldzorg volgen elkaar snel op en de techniek wordt steeds beter en goedkoper. Als het aan Rauwerda ligt dan wordt 2016 het jaar van de beeldzorg. Wel zijn er een aantal factoren die een rol spelen bij implementatie van beeldzorg, zoals de betrokkenheid van familieleden en de bekostiging.

Betrokkenheid familie

Volgens Gijsbert van der Linden, mede-eigenaar van ViePlus die als een van de eersten een beeldbeltoepassing op basis van de nieuwe standaard heeft ontwikkeld, is het belangrijk dat cliënten die net beginnen met beeldbellen contact krijgen met familie of de zorgprofessional. Anders verliezen ze interesse en vertrouwen in de techniek van de beeldbeltoepasssing. “Het is cruciaal in de omgeving van de cliënt dat er iemand is die even kan helpen”, benadrukt Rauwerda.

Bekostiging van zorg verandert

Rauwerda signaleert dat integrale bekostiging van zorg aan huis verandert van één bedrag per uur geleverde zorg naar een vast bedrag per cliënt. Momenteel wordt minder tijd vergoed als er minder tijd nodig is. Dit remt het investeren in innovaties als beeldzorg. Met de verandering in de bekostiging verdwijnt deze negatieve prikkel. Gemeente Alkmaar levert sinds kort zorgarrangementen en gemeente Diemen biedt drie verschillende tarieven per uur aan. “Past de toepassing bij de cliënten en de zorgorganisatie? Staat het project in de begroting? Hoe digivaardig zijn de patiënten en wat betekent dit voor de investeringen in een helpdesk en begeleiding?”, vraagt Rauwerda. Dit zijn vragen die een zorgorganisatie moet stellen over grootschalige implementatie van beeldzorg.

Pioniers in de zorg

Domotica-verpleegkundige Marga Kwakkenbos, die een pilot leidt bij een zorginstelling, ziet heil in beeldzorg, maar weet uit de praktijk dat er ook obstakels te overwinnen zijn. “Verzorgenden geven aan dat het lastig is om beeldzorg in te passen in de werkprocessen. Zij moeten nog overtuigd worden dat beeldzorg tijd kan besparen omdat het huisbezoeken kan vervangen en kwaliteit van leven kan verhogen bij cliënten.”

Kwakkenbos is een van de pioniers in het gebruik van beeldzorg. Pioniers zijn nodig om beeldzorg van de grond te krijgen. Zij zien kánsen in plaats van belemmeringen. Een betere zorg kan niet zonder pioniers, maar ook niet zonder standaarden. Met deze ingrediënten stevenen we af op het jaar van de beeldzorg in 2016.

Iris van den Akker onderzoekt voor Nictiz de barrières en succesfactoren bij de implementatie van beeldschermzorg. Iris doet dit via een afstudeerstage bij Nictiz. Zij studeert Health & Society aan de Wageningen Universiteit en heeft een bijzondere interesse in eHealth.