Sommige patiënten met een chronische aandoening of ernstige ziekte hebben specialistische medicatie nodig waar voor veilig gebruik extra zorg en aandacht gewenst is. ApotheekZorg biedt een landelijk netwerk van verpleegkundigen en een bezorgdienst om die medicijnen bij mensen thuis te bezorgen. Zo kunnen patiënten met bijvoorbeeld MS, CF, Ziekte van Parkinson of die een chemokuur ondergaan in hun eigen omgeving begeleiding krijgen bij zelfmanagement van medicatie, eventueel met instructie of via toediening van een verpleegkundige. Sinds kort biedt ApotheekZorg ook een patiëntportaal aan waarmee patiënten online hun medicatieoverzicht bij kunnen houden. Het bedrijf is één van de acht greenfields in het Nictiz-programma Patiëntparticipatie en Medicatieveiligheid ‘Weet jij wat je slikt?’, waarin wordt onderzocht wat het effect is van participatie van de patiënt op hun medicatiebehandeling.
ApotheekZorg is een landelijk werkende apotheek die specialistische medicatie aan specifieke patiëntengroepen verstrekt. Deze geneesmiddelen hebben een complex karakter vanwege het bijwerkingenprofiel, een andere toedieningsweg of specifieke bewaarcondities, en worden in de regel niet door openbare apotheken verstrekt. Hwan Tan, directeur Kwaliteit, Farmacie & ICT van ApotheekZorg, vertelt: “Sommige medicijnen worden voorgeschreven door een medisch specialist. Dat zijn geen gebruikelijke geneesmiddelen die in de apotheek liggen, maar bijvoorbeeld specifieke injecties en kostbare en kwetsbare geneesmiddelen die vaak gemaakt zijn op basis van biotechnologie. Vaak kunnen patiënten die medicatie zelf niet toedienen of meenemen. ApotheekZorg levert deze medicatie, en voorziet patiënten van een instructie hoe ze deze thuis kunnen toedienen, of onze verpleegkundigen helpen daarbij.”
“Dat zijn geen gebruikelijke geneesmiddelen die in de apotheek liggen"
Ook regelt ApotheekZorg het logistieke proces van opslag en beheer van deze hoog specialistische medicatie. Tan: “Sommige geneesmiddelen zijn temperatuurgevoelig en moeten veilig bewaard en vervoerd worden. Door heel Nederland worden geneesmiddelen gedistribueerd via onze distributiepunten bij de patiënten aan huis. Ook vervult ApotheekZorg een volledige apotheekfunctie, met eigen apotheekbereidingen, levering bij de patiënt thuis, en hulpmiddelen zoals infuuspompen. We werken met een eigen keten van verpleegkundigen en logistiek.”
Medicatie bijhouden en afspraken bekijken
ApotheekZorg is één van de acht greenfields bij het pilotproject Patiëntparticipatie en Medicatieveiligheid ‘Weet jij wat je slikt?’. In dat project werken Nictiz, apotheken, ziekenhuizen en patiënten(vertegenwoordigers) samen aan het toegankelijk maken van een elektronisch medicatiedossier voor patiënten. Via een websiteportaal of app bieden ze patiënten en zorgverleners de mogelijkheid te participeren. Nictiz heeft een faciliterende en monitorende rol en wil inzicht krijgen in het belang en de behoefte van patiënten en zorgverleners.
Een patiënt kan eenvoudig digitaal wijzigingen in medicatie doorgeven
De website mijn.apotheekzorg.nl is het patiëntportaal van ApotheekZorg BV. Met dit portaal krijgen patiënten toegang tot hun elektronische medicatiedossier en de mogelijkheid om online de medicatieverificatie uit te voeren. Hierdoor zijn patiënten in staat om te controleren of hun medicatiedossier volledig en juist is. Daarnaast kunnen zij ook aangeven of ze een geneesmiddel niet meer gebruiken en of de dosering gewijzigd is. De patiënt kan vastleggen welke bijwerkingen hij ervaart.
Tan: “Via de website had de patiënt al zicht op contactgegevens van het zorgteam, en informatie over de levering van medicijnen en afspraken met verpleegkundigen. Het patiëntportaal heeft een koppeling met onze systemen, dus bepaalde informatie ontsloten we al. Wat nieuw is in deze pilot is dat we een module Mijn medicatie hebben toegevoegd. Daarmee ontsluiten we de informatie uit ons apotheekinformatiesysteem (AIS).” ApotheekZorg controleert de updates van gebruikers op medicatieveiligheid en legt dit vast in het apothekersinformatiesysteem (AIS). Ook geeft ApotheekZorg eventuele bevindingen door aan de apotheek die de andere reguliere medicijnen aan de patiënt verstrekt, zodat alle zorgverleners en de patiënt op de hoogte zijn van het actuele medicatie-overzicht.
“We ontsluiten de informatie uit ons apotheekinformatiesysteem voor klanten"
De pilot loopt momenteel bij twee specialisaties van ApotheekZorg; luchtwegen en neurologie. Patiënten die door die zorgteams geholpen worden, kunnen gebruik maken van het digitale medicatie-overzicht. “We willen wekelijks evalueren hoe dat bevalt en uiteindelijk een set aan best practices ophalen en toepassen voor de overige specialisaties”, aldus Maurice Saes, ICT professional bij ApotheekZorg. “Intussen hebben we enkele honderden patiënten geïncludeerd. Het doel is om uiteindelijk aan al onze patiënten die al gebruik maken van mijn.apotheekzorg.nl, ruim 10.000, een digitaal medicatie-overzicht aan te bieden. Het online verwerken van de gegevens is een stuk efficiënter dan iedere klant telefonisch te woord staan. Dit portaal betekent ook een efficiency slag voor ons.”
Leren in de praktijk
Het mooie van een pilot is dat je kunt leren uit de praktijk, aldus Saes. “Een aanname die wij hadden was dat vooral jongere patiënten gebruik zouden maken van het patiëntportaal, maar bleek niet zo te zijn. We hebben ook veel oudere mensen met luchtwegproblemen als klant. Een lang telefoongesprek waarbij ze medicatie moeten doornemen is veel gevraagd wanneer je kortademig bent en luchtwegproblemen hebt: die patiënten willen veel liever op hun gemak achter de laptop dat kunnen invullen. Het is moeilijk op voorhand te voorspellen wie er gebruik van maakt en op welke manier.”
Saes: “Het patiëntportaal hebben we in eigen beheer ontwikkeld. Dat geeft flexibiliteit in het ontwerp en in het proces. Zo bleek bij een van de eerste ontwerpen bijvoorbeeld dat sommige patiënten veel moeite hadden met inloggen, ze drukten op de knop registreren. Door in eigen beheer te ontwikkelen kun je snel het inlogscherm anders inrichten op basis van feedback van gebruikers.”
De gebruiker heeft een actueel overzicht van medicatie in het patiëntportaal van ApotheekZorg BV
Bijwerkingen rapporteren
Het was gebruikelijk dat bij deze ziektebeelden geneesmiddelen voornamelijk in het ziekenhuis werden toegediend. Dat is veranderd in het afgelopen decennium, vertelt Tan. “Dat komt mede door doorbraken in de technische mogelijkheden. Inmiddels bestaan er voorgevulde injectiespuiten met geneesmiddelen die door de patiënt zelf toegediend kunnen worden. Dat scheelt enorm voor de patiënt: die heeft niet meer de belasting om iedere week of twee weken naar het ziekenhuis te moeten, maar kan thuis een behandeling krijgen. Wel is het zaak dat de patiënt dat op de juiste manier doet en blijft doen. Daar ontwikkelen wij specifieke zorgprogramma’s voor.”
Met het patiëntportaal kan ApotheekZorg ook monitoren wat voor bijwerkingen er optreden bij patiënten. Tan: “We gebruiken daar een digitaal systeem voor en rapporteren alle vermoede bijwerkingen aan de autoriteiten. Bijwerkingen kunnen worden gerapporteerd door verpleegkundigen en patiënten.” Volgens Tan is het van belang dat bijwerkingen worden gerapporteerd, om daarmee de veiligheid en effectiviteit van de geneesmiddelen blijvend gevolgd kunnen worden.
TrendITion gaat in de aankomende weken in een serie artikelen langs bij de verschillende greenfields in Nederland. Wil je meer informatie over het project Patiëntparticipatie en medicatie?
[accordion]
[acc title="Foto credits:"]Flickr[/acc]
[/accordion]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!