Coaching – who cares?

Jonge zorgprofessionals pleiten voor meer coachingsvaardigheden in hun opleiding en werkpraktijk. Zij zijn er onder andere voor dat een zorgverlener in opleiding voor langere tijd met een patiënt meeloopt. “Op deze manier leert de arts, apotheker of klinisch chemicus welke zaken belangrijk zijn met betrekking tot de gezondheid van de patiënt en hoe het complexe zorglandschap er vanuit het patiëntperspectief uitziet”. Dat zeggen de zorgverleners, verenigd in de Werkgroep zorg 2025, op het congres Coaching – who cares?, waar hun nieuwe visiedocument werd gepresenteerd.

De werkgroep Zorg 2025 bestaat uit verschillende jonge zorgprofessionals in opleiding, waaronder huisartsen, medisch specialisten, klinisch chemici, sportartsen, sociaal geneeskundigen, specialisten ouderengeneeskunde, ziekenhuisapothekers en openbare apothekers. In 2013 presenteerde de werkgroep het eerst visiedocument Coach, cure and care 2025 aan minister Schippers. Na die publicatie werkte het team aan een opvolgend visiedocument waarin een specifiek thema verder wordt uitgewerkt: de rol van coach en de toekomstige arts-patiëntrelatie. Dat de (huis)arts van de toekomst zich meer als een coach zal gaan opstellen, is een regelmatig gehoorde visie. Maar wat betekent het eigenlijk om de rol van coach in te nemen, en hoe doe je dat?

Het visiedocument Coaching- who cares? gaat in op de randvoorwaarden die nodig zijn om deze rol te kunnen vervullen. De auteurs ondervroegen niet alleen medische professionals en patiënten,

maar ook topsporters en hun coaches. Een belangrijke coachende taak voor de zorgverlener is om patiënten te helpen bij het uitkiezen, lezen en interpreteren van beschikbare informatie. Een van de eerste voorwaarden is dan ook optimale informatievoorziening. Met digitale screeningstools kunnen zorgverleners voor een consult inschatten wat de behoefte van de patiënt is, en waar meer informatie of uitleg nodig is. Bovendien moet informatie voor patiënten makkelijk te vinden en betrouwbaar zijn.

Goede balans

Een goede coach kan de zelfredzaamheid van patiënten bevorderen. Een van de sprekers tijdens het congres is voormalig prof-volleyballer Bas van de Goor. Van de Goor werd tijdens zijn carrière gediagnosticeerd met diabetes type 1 en startte de Bas van de Goor Foundation met de missie om de kwaliteit van leven van mensen met diabetes te verbeteren door middel van sport en bewegen. Van de Goor vertelt dat er uiteenlopende ideeën bestaan tussen artsen en patiënten over wat zelfmanagement en eigen regie inhoudt. “Wij zijn uit gegaan van een simpele definitie: een goede balans tussen een prettig leven leiden en gezond zijn.”

Coaching betekent niet alleen dat een patiënt een steuntje in de rug krijgt bij zijn gezondheid en levensstijlveranderingen. Ook zorgprofessionals kunnen wel wat hulp gebruiken. Bijvoorbeeld in de vorm van big data, volgens Nicky Hekster, technical leader healthcare and lifescience bij IBM Benelux.

Met IBM’s Watson computer kunnen de ingevoerde medische gegevens van de patiënt worden gecombineerd met informatie uit meer dan twee miljoen pagina’s medische tijdschriften, tekstboeken en behandelrichtlijnen. Geen enkel mens is in staat om de enorme hoeveelheid informatie te doorzoeken die een computer als Watson binnen enkele seconden scant. IBM Watson wordt momenteel bij een aantal Amerikaanse kankercentra doorontwikkeld om artsen de verschillende behandelopties te presenteren en de betrouwbaarheid van die opties aan te geven. Volgens Hekster kan technologie het proces van samen beslissen faciliteren.

Coachend opleiden

Coaching hangt natuurlijk ook nauw samen met de competenties van zorgverleners. “In 2025 zal de specifieke aandacht voor coaching in de opleiding net zo vanzelfsprekend zijn als aandacht voor het medisch handelen”, schrijven de auteurs in Coaching- who cares?. Hoewel patiëntparticipatie pas sinds enkele jaren een expliciet onderdeel van medische opleidingen is, is patiëntparticipatie volgens onderwijskundig adviseur Beatrijs de Leede iets wat je kunt leren. Al spreekt De Leede liever niet van patiëntparticipatie maar van patiëntgerichtheid. “Patiëntparticipatie vraagt om activiteit van de patiënt, terwijl patiëntgerichtheid vraagt om activiteit van de arts.”

Gaat IBM Watson de arts van de toekomst ondersteunen?

Zorgprofessionals kunnen bijvoorbeeld kennis vergaren over stappenmodellen voor gedeelde besluitvorming, het communiceren van risico’s, en inzicht in hoe mensen beslissingen nemen. De auteurs van Coaching- who cares? raden dan ook aan om in elke opleiding op te nemen dat de zorgverlener tijdens zijn of haar studie met een aantal patiënten gedurende langere tijd meeloopt. “Op deze manier leert de arts apotheker of klinisch chemicus welke zaken belangrijk zijn met betrekking tot de gezondheid van de patiënt en hoe het complexe zorglandschap er vanuit het patiëntperspectief uitziet.”

Klinkt verrassend simpel: loop eens met de patiënt (of: klant) mee om mee te maken wat hij of zij ervaart in het hele zorgproces. Maar wellicht geeft de introductie van dit visiedocument van aankomend artsen, en het feit dat de aanwezigen in de zaal enthousiast en vol vragen reageren, aan dat patiëntgerichtheid, of patiëntparticipatie, nog helemaal niet zo gewoon of simpel zijn.

[accordion]

[acc title="Foto credit"]IBM Watson (foto: IBM via flickr.com/photos/ibm_media/) en Wikipedia[/acc]
[/accordion]