Smartphone hét recept voor verbeterd medicatiegebruik?

Medicatiefouten leiden in Nederland jaarlijks tot tienduizenden vermijdbare ziekenhuisopnames. Het ontbreken van een medicatieoverzicht en het niet, of niet tijdig, innemen van medicatie zijn belangrijke oorzaken hiervan. Medicatie-apps kunnen patiënten ondersteunen bij het verbeteren van hun therapietrouw en het beschikbaar hebben van een actueel medicatieoverzicht. Adviseur eHealth bij Nictiz, Nienke Beekers onderzocht voor TrendITion acht functies in medicatie-apps die patiënten kunnen helpen om een actieve rol te spelen bij veilig medicatiegebruik. 

In Nederland vinden per jaar tussen de tien- en zestienduizend potentieel vermijdbare ziekenhuisopnames plaats als gevolg van medicatiefouten. Belangrijke risicofactoren bij incidenten zijn bijvoorbeeld

polyfarmacie (het slikken van meer dan vijf soorten medicatie), het ontbreken van een actueel medicatieoverzicht, onder behandeling zijn bij meerdere zorgverleners en therapieontrouw. “Patiënten actief betrekken bij medicatiebegeleiding kan een aantal van deze risicofactoren inperken”, vertelt Beekers. “De patiënt kan een actieve rol spelen bij het beperken van de gesignaleerde problemen, door bijvoorbeeld goed zijn medicatiegebruik bij te houden en medicatie tijdig in te nemen.”

Moderne medicatiewekker

Beekers heeft onderzocht welke app-functies kunnen bijdragen aan een actueel medicatieoverzicht, en welke functies kunnen bijdragen aan het verbeteren van therapietrouw. Beekers: “Medicatiewekkers bestaan al langer en kunnen mensen herinneren aan het innemen van hun medicijnen. Nu kunnen medicatie-apps in smartphones ook een hulpmiddel worden om patiënten te ondersteunen, bijvoorbeeld door alerts voor medicatieinname af te geven of daarin een dagboek bij te houden.” De publicatie Is de smartphone hét recept voor verbeterd medicatiegebruik?  beschrijft acht app-functies die patiënten kunnen ondersteunen om therapietrouw te zijn of input voor een actueel medicatieoverzicht te verzamelen en bewaren.

TrendITion: acht functies van medicatie-apps

Beekers merkt dat de meeste medicatie-apps nog geen data kunnen uitwisselen met het apotheek- of het huisartsinformatiesysteem. Dat wil niet zeggen dat de apps onbruikbaar zijn. Data-uitwisseling is volgens Beekers geen vereiste om een goed medicatieoverzicht bij te houden. ”De medicatie-apps kunnen de patiënt ook zonder digitale data-uitwisseling ondersteunen in het bijhouden van bijvoorbeeld zijn innamepatroon. De patiënt kan deze informatie delen als hij een zorgverlener bezoekt.” Data-uitwisseling zou er wel voor kunnen zorgen dat een zorgverlener een patiënt beter op afstand kan monitoren en indien nodig ingrijpen, licht Beekers toe.

Van iedereen die gegevens bijhoudt over medicatie – bijvoorbeeld de huisarts, apotheek, of de ziekenhuisapotheek – weet in theorie alleen de patiënt wat er op zijn nachtkastje staat aan medicatie en wat hij of zij exact inneemt. Beekers: “De patiënt weet als beste wat er geslikt wordt en wat niet. In de richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten staat dat ook vrij verkrijgbare geneesmiddelen zoals paracetamol of ibuprofen bij een actueel medicatieoverzicht horen. Niet alle patiënten staan er misschien bij stil om bij hun arts of apotheker te melden dat zij dergelijke zelfzorgmiddelen gebruiken.” In de richtlijn wordt een actieve rol van de patiënt benadrukt. Hij is verantwoordelijk om alle informatie te geven die van belang is voor goede en veilige zorg. Dat betekent ook dat hij het daadwerkelijke gebruik van geneesmiddelen (en alcohol en drugs) moet melden bij de zorgverlener. Medicatie-apps kunnen bijvoorbeeld functies bieden die helpen om deze informatie bij te houden en vervolgens te delen.

De bijlage van de whitepaper biedt een overzicht van de onderzochte medicatie-apps.

Gebruikt u zelf medicatie-apps? Dragen die apps bij aan het verbeteren van therapietrouw? Is het mogelijk om daarmee een actueel medicatieoverzicht bij te houden? Laat een reactie achter onder dit artikel.