Newsroom: openbare aanklager in New York pakt gezondheidsapps aan wegens misleiding

Elke werkdag leest SmartHealth het eHealth en mHealth nieuws voor je. Is het relevant, actueel of opvallend, dan lees je het hier. Deze week: marketingclaims van Amerikaanse app-makers onderzocht, onderzoekers analyseren gedragsverandering bij kinderen door gezondheidsapps, ophef in Engeland over samenwerking tussen DeepMind en ziekenhuis in Londen, en Roche brengt nieuw CGM systeem met implanteerbare sensor die continu glucose meet op de markt. Apps onder de loep n New York.

Attorney General: gezondheidsapps mogen niet meer beloven dan ze kunnen waarmaken

24 maart - Appmakers die dachten dat de Amerikaanse FDA de enige instantie is die boetes kan uitdelen aan makers van gezondheidsapps keken gisteren verrast op. De New Yorkse openbare aanklager (Attorney General) vindt dat drie app-leveranciers hun marketingclaims niet voldoende kunnen waarmaken en legde boetes op.

Het gaat om bekende apps en uitgevers: Runtastic van Adidas, Cardiio en Matis, de maker van een app waarmee je de hartslag van een baby in de moederbuik zou kunnen registreren. Kort gezegd komen de bezwaren van de openbare aanklager in New York er op neer dat de app-makers in hun marketing meer beloven dan ze aantoonbaar kunnen waarmaken. Ze wekken de indruk dat ze zaken als hartslag via de microfoon en de camera van de smartphone net zo precies kunnen meten als professionele medische apparatuur. Het zijn echter geen door de FDA goedgekeurde medische hulpmiddelen, en daarmee heeft de consument niet de garantie dat de metingen aan professionele maatstaven voldoen.

Dat is op zich niet erg, zo suggereert het persbericht, maar dan moeten de appmakers dat wel duidelijker aangeven in hun apps en op hun sites. De drie appmakers hebben een regeling getroffen met de autoriteiten. Ze betalen een boete en zullen hun marketing-informatie aanpassen.
Bron: Office of the Attorney-General (New York State)

Gedragsverandering bij kinderen door gezondheidsapps

22 maart - Dat mobiele apps geschikt zijn om de jeugd bereiken, lijkt een open deur, als je naar de populariteit van SnapChat, WhatsApp en Instagram kijkt. Ook voor medische toepassingen zijn smartphone apps geschikt om kinderen te bereiken, blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Florida en Universiteit van Kansas in de Verenigde Staten, gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift JAMA Pediatrics.

De onderzoekers deden een meta-analyse van eerdere studies naar mobiele interventies (apps) gericht op gezondheid. mHealth-interventies blijken een positief effect te hebben op de gezondheid van kinderen, aldus auteur David Fedele. Een meta-analyse is een onderzoek waarbij de resultaten van eerder uitgevoerde onderzoeken samen worden genomen om een preciezere uitspraak te doen over een bepaald fenomeen of een theorie.

Fedele en zijn collega’s analyseerden 37 studies waarin de effectiviteit van mobiele technologie geëvalueerd wordt om gezond gedrag bij kinderen te stimuleren. Die studies waren gericht op inentingen, diabetes, astma, obesitas en beweging. De onderzochte gezondheidsapps gebruikten methodes zoals gepersonaliseerde herinneringen, informatie op maat en het bijhouden van ziekteverschijnselen. Volgens de onderzoekers zijn de onderzochte interventies effectief in het realiseren van gedragsverandering bij kinderen en leverden ze gezondheidswinst op.

Met een nieuwe generatie smartphone apps wordt het ook steeds makkelijk om gegevens te verzamelen, zoals stappen, activiteiten per dag, slaap en hoe vaak mensen gebruik maken van een app. Die data kunnen bijdragen aan de effectiviteit van een interventie. De meest succesvolle mHealth-toepassingen waren de apps en programma’s waarbij de ouders van het kind of een coach meekeken. Het is niet verrassend dat de Amerikaanse onderzoekers afsluiten met de aanbeveling dat meer onderzoek nodig is, maar ze zijn overwegend positief: “Generally, it seems that we can encourage mHealth approaches in clinical practice with a healthy dose of good clinical judgment.”
Bron: University of Florida Health

DeepMind door het stof?

21 maart – Een vijfjarige samenwerking tussen DeepMind, een dochterbedrijf van Google, en een ziekenhuis aangesloten bij de Britse gezondheidsdienst NHS ligt sinds vorige week opnieuw onder vuur. DeepMind is gespecialiseerd in deep learning en kunstmatige intelligentie (AI) en wil met partners zoals de Britse NHS nieuwe technologie-toepassingen voor de zorgsector verkennen. DeepMind werkte sinds februari 2016 met Royal Free Hospital in Londen (onderdeel van de NHS) samen aan een app die medische beelden en patiëntgegevens verzamelt en analyseert, om dokters te helpen om acuut nierfalen te identificeren. Begin 2017 werd de app Streams gelanceerd.

Eerder in 2016 ontstond al discussie over de samenwerking, nu werpen twee onderzoekers in een artikel dat 16 maart verscheen vragen op over het ‘gebrek aan helderheid en transparantie’ bij de DeepMind-Royal Free samenwerking. Ze schrijven dat DeepMind ‘data van miljoenen patiënten van Royal Free en voormalige patiënten sinds november 2015’ heeft gebruikt, zonder toestemming van de betreffende patiënten en zonder goedkeuring om die data te gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek. Volgens hen is DeepMind met de app Streams eerder een data-bewerker dan dat de app een onderdeel is van directe patiëntenzorg. Ook was er volgens de onderzoekers een gebrek aan duidelijke juridische richtlijnen of documenten waarin wordt vermeld hoe de patiëntendata gebruikt werden.

Het is volgens de onderzoekers voor het eerst dat er een groot Amerikaans technologiebedrijf zoals DeepMind partner wordt van Britse zorginstellingen. En dat levert vragen op, vooral met betrekking tot wettigheid van dataverzameling en de relatie tot het moederbedrijf van DeepMind, zoek- en technologiereus Google.

Datacenter van Google

In een reactie laten DeepMind en Royal Free weten dat de onderzoekers de plank misslaan in hun analyse van hoe de technologie wordt gebruikt. Volgens het ziekenhuis worden er in het artikel ‘significante feitelijke en analytische fouten’ gemaakt. Het gebruiken van data van voormalige en huidige patiënten is onderdeel van wetenschappelijk onderzoek, en de samenwerking met DeepMind is feitelijk niet anders bestaande samenwerkingen met andere partijen, waar IT-systemen voor gebruikt worden, aldus Royal Free. In een reactie benadrukt DeepMind dat geen enkele dataset van de Streams app gedeeld wordt met moederbedrijf Google. Ook geeft het Amerikaanse bedrijf toe dat men duidelijker had moeten communiceren wat er gebeurde met patiëntendata, meldt de BBC.

Britse autoriteiten hebben zich inmiddels gemengd in het onderzoek: de Streams app wordt momenteel onderzocht door de Information Commissioner’s Office, en ook autoriteit National Data Guardian, die belast is met het veiligstellen van gezondheidsdata, werkt mee.
Bron: BBC

Kleine groep diabetespatiënten gebruikt geïmplanteerde sensor

20 maart - Farmaceutisch bedrijf Roche werkt aan nieuwe medische technologie voor diabetici. Afgelopen week maakte het bedrijf bekend dat het met een nieuw continue glucose monitoring (CGM) systeem komt voor mensen met diabetes. Voor het eerst in Nederland is bij drie mensen met diabetes de Eversense onderhuidse glucosesensor geïmplanteerd.

Nieuw aan het Eversense systeem is dat de sensor in het lichaam geïmplanteerd wordt, vertelt Marianne van Gool van Roche Diabetes Care Nederland B.V. Het Eversense CGM systeem is op dit moment de enige implanteerbare sensor die continu glucose meet. Bestaande continu glucose monitoring systemen werken met een sensor met piepkleine naald die op de arm wordt gedragen en wordt uitgelezen met een smartphone of scanner. Bij Eversense wordt de sensor met een kleine ingreep onder de huid van de bovenarm bij patiënten ingebracht. De sensor communiceert met een oplaadbare en afneembare zender die op de bovenarm wordt gedragen. Via de Eversense app op een smartphone kunnen patiënten glucosegegevens en -trends aflezen. Daarnaast geven zowel de zender als de smartphone app een signaal af wanneer de glucosespiegel te hoog of te laag is.

Van Gool: "Het Eversense CGM systeem wordt in het ziekenhuis ingebracht met een kleine ingreep, met een sneetje van een centimeter en net onder de huid. Nieuw aan dit systeem is ook dat de sensor 90 dagen meegaat en dan pas vervangen hoeft te worden. Bestaande continu glucose monitoring systemen, zoals die van Dexcomm, moeten vaak na zeven dagen vervangen worden."

Eversense zender van Roche op arm

Volgens Van Gool is er voor gekozen om vorige week drie patiënten en deze week vier patiënten het nieuwe systeem te laten gebruiken, in twee ziekenhuizen in Nederland. "We hebben er voor gekozen om dit in eerste instantie in twee centra te doen, we verwachten dat die snel worden gevolgd door andere ziekenhuizen. Om welke ziekenhuizen het gaat kan ik niet zeggen, we hebben een afspraak gemaakt met de ziekenhuizen." Volgens Van Gool is er veel interesse vanuit patiënten.

Onderdeel van DBC

Dit Eversense CGM systeem wordt voorgeschreven vanuit het ziekenhuis, en valt binnen een zogeheten diagnose-behandelcombinatie (DBC), waar ook andere CGM-systemen onder vallen. Dat betekent dat patiënten de sensor momenteel niet zelf kunnen aanschaffen: het systeem wordt alleen via het ziekenhuis verstrekt en met een indicatie voor continu glucose monitoring.

Volgens Van Gool is het systeem geschikt voor alle diabetes patiënten die volgens de indicatiecriteria van de Nederlandse Diabetes Federatie in aanmerking komen voor een continu glucose monitoring systeem. Wanneer ziekenhuizen het Eversense systeem voorschrijven zijn er volgens haar geen bijkomende kosten voor patiënten. Het systeem wordt in eerste instantie in twee behandelcentra aan een klein aantal mensen met diabetes aangeboden, naar verwachting volgen meer ziekenhuizen in Nederland dit jaar.
Bron: Roche