Trimbos Instituut richt nieuwe apps op mentale gezondheid van (zwangere) vrouwen

Een zwangerschap en de periode daarna is voor veel vrouwen een emotionele tijd. Gemengde emoties, spanning en verdriet komen voor, en leiden bij sommige vrouwen tot een depressie. Daarom ontwikkelde het Center of Innovation van het Trimbos Instituut de app Wellmom, voor zwangere of pas bevallen vrouwen. De app helpt hen om hun geestelijke gezondheid een beetje in de gaten te houden tijdens en na de zwangerschap.

“Ik kan niet goed slapen, ik ben af en toe een beetje verdrietig of ik maak me zorgen over alles wat er gaat gebeuren als het kindje er is. Dat zijn hele gebruikelijke uitspraken van een zwangere vrouw tegenover de huisarts”, zegt Katherina Martin Abello. “Sterker nog: elke vrouw heeft weleens last van haar hormonen. Dat vinden we normaal. Maar wanneer is normaal niet meer normaal?” Martin Abello is Chief Digital Product & Innovation Officer bij het Center of Innovation van het Trimbos. Dat houdt in dat ze verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van digitale producten zoals sites, apps, en games binnen het Trimbos Instituut. “We kijken hoe we digitale toepassingen kunnen inzetten om de zorg van nu en van de toekomst effectiever, beter en laagdrempeliger te maken”, vat Martin Abello haar werkzaamheden samen.

Interesse vanuit Amerika

Samen met haar team werkte Martin Abello de afgelopen jaren onder andere aan websites als kleurjeleven.nl, minderdrinken.nl en gripopjedip.nl. Daarnaast ontwikkelde ze een interventie gericht op zwangere vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst. Deze cursus, Positief Zwanger, was gebaseerd op een interventie ontwikkeld door een onderzoeker en professor aan de Universiteit van San Francisco in de Verenigde Staten. “Mede daardoor werd het Trimbos Instituut als kennis- en onderzoeksorganisatie op het gebied van e-mental health ook in Amerika bekender”, vertelt Martin Abello.

“Dankzij meerdere werkbezoeken aan de VS en onze koppeling met de Universiteit van San Francisco werden we benaderd door het Amerikaanse digital health bedrijf Lyra Health.” Lyra Health maakt gezondheidsprogramma's voor bedrijven, gericht op de geestelijke gezondheid van werkgevers. Het bedrijf benadert het Trimbos Instituut met een nieuw idee, een zelfhulpapplicatie voor zwangere vrouwen. Martin Abello en haar collega’s ontwikkelen samen met Lyra Health de app Wellmom.

Wellmom

De app werd ook aangepast voor de Nederlandse markt door het Trimbos Instituut. “Er was in de Nederlandse app stores nog geen app die dit type preventie bood voor zwangere vrouwen of jonge moeders. We hebben de app vertaald en hier en daar aangepast aan de Nederlandse markt.”

Het draait bij Wellmom om mentale gezondheid. Zwangere vrouwen of jonge moeders kunnen de app op hun telefoon zetten om te werken aan hun mentale gezondheid: de app kan worden gebruikt ook voordat klachten zoals somberheid of verdriet beginnen. "De app is echter ook gericht het voorkomen en verminderen van depressieve klachten", aldus Martin Abello.

Ook voor vaders en mannen

De app is gratis, zowel voor iOS als Android beschikbaar, en biedt onder andere negen lessen. De eerste les is verplicht, dit is soort introductie-les. Daarna kunnen gebruikers afhankelijk van wat voor hen belangrijk is kiezen waar ze aan willen werken. Vrouwen die geen lessen willen volgen kunnen Wellmom’s quick tools gebruiken, snelle oefeningen die ook ondersteuning en hulp bieden.

Wellmom is sinds een paar maanden beschikbaar in Nederland, Martin Abello werkt nu aan zoveel mogelijk input van gebruikers vergaren. “We krijgen onder andere complimenten over de laagdrempeligheid van de app. Vrouwen vinden het ook prettig dat het Trimbos Instituut achter de app staat, het is prettig om te weten wie de afzender is. Ook horen we dat mannen en vaders de app downloaden om hun vrouw te ondersteunen bij het proces waar zij doorheen gaan."

Dat je niet alle doelgroepen kunt aanspreken, wordt ook duidelijk uit de feedback die Martin Abello ontvangt. "De groep vrouwen die daadwerkelijk kampt met depressie, vond de lichtheid van de app storend. ‘Weet je wel hoe moeilijk het is om positiever te denken als je je zo voelt?’ gaven ze als feedback." Volgens Martin Abello kun je als ontwikkelaar niet aan alle wensen van gebruikers tegemoet komen, als de lichtere, positieve boodschap van Wellmom voor een brede doelgroep vrouwen geschikt moet blijven.

De Wellmom app

Wervingscampagne op Facebook en Instagram

Via Facebook en Instagram zijn Martin Abello en haar collega’s een wervingscampagne gestart om in de pilot zoveel mogelijk gebruikers van de app te verzamelen. Maar: de pilot is niet bedoeld om de effectiviteit van Wellmom aan te tonen, maakt ze duidelijk. “De interventie is al gebaseerd op evidence based principes, alleen dan in een nieuw jasje. We willen nu vooral begrijpen: wat verwacht je als zwangere vrouw, helpt de app, wat had beter gekund, zou je de app aanraden?”

Ook hoopt Martin Abello zoveel mogelijk zorgprofessionals mee te krijgen. Hoewel de app is gericht op zwangere vrouwen en jonge moeders en geen professionele module voor zorgverleners bevat, kan Wellmom wel als tool worden ingezet door de huisarts of verloskundige. “Een huisarts kan bijvoorbeeld voorstellen aan zijn patiënt om een paar weken Wellmom te gebruiken. Vervolgens kan zij met de praktijkondersteuner bekijken hoe het er na die weken voorstaat: hoe gaat het met haar emoties, welke oefeningen werkten wel of niet, heeft de app geholpen? Soms werkt zoiets tastbaars als een app toch beter dan een foldertje mee naar huis of een uitgebreid verhaal in de spreekkamer.”

Tranen

Het Trimbos Instituut lanceerde recent nog een nieuwe applicatie, de tablet-app Loss. “Eén op de vier vrouwen maakt in haar leven een miskraam mee en één procent van de zwangerschappen eindigt in een doodgeboorte. Miskramen of het verlies van een kindje zijn nog steeds onderwerpen waarover niet veel wordt gesproken. We beseften ons dat we met Wellmom een app voor tijdens de zwangerschap maken, maar wat als het mis gaat?”, zegt Martin Abello. “Als jij dertig weken zwanger was, en ineens is de dikke buik weg, maar is er geen kindje, hoe leg je dat uit? Hoe ga je daarmee om? Het is zo’n ingewikkeld en pijnlijk proces, daar wilden wij ook een ondersteunende rol in spelen.”

Loss

Dat het een zwaar onderwerp is, bleek volgens Martin Abello wel tijdens de ontwikkeling van Loss. “Bij de focusgroepen met gebruikers hebben mijn collega’s en ik regelmatig tranen gelaten, ook onze product developers en ontwerpers.”

De makers van Loss willen gebruikers ondersteunen door simpele oefeningen die ervoor zorgen dat vrouwen steviger in hun schoenen staan, en het delen van ervaringen en gevoelens met andere gebruikers. De app is op dit moment alleen beschikbaar voor tablets (iOS en Android). Dat was volgens Martin Abello enerzijds een kwestie van budget - Loss kwam tot stand met financiering door donaties en crowdfunding - maar ook van voorkeur. “We hoorden van onze focusgroep terug dat ze de app rustig thuis wilden gebruiken, niet even tussendoor onderweg. Dat bleek overigens bij Wellmom net andersom te zijn: gebruikers van die app gaven juist wel de voorkeur aan een smartphone app om even snel in de trein een oefening te doen of het dagboek in te vullen.”

Een duurzaam businessmodel

De technische ontwikkeling van Wellmom werd bekostigd door een private partij in Amerika. Het pilot onderzoek wordt gedekt door financiering van het Ministerie van Volksgezondheid. “Voorlopig draait de pilot nog, zodat we kunnen zien wat er nog aan de app moet gebeuren. Er is gelukkig nog wat budget over voor het optimaliseren van de app, maar hele grote aanpassingen kunnen we daar niet mee doen. We zullen in dat geval op zoek moeten gaan naar een duurzamere oplossing.”

Dat is volgens Martin Abello hoe dan ook de ambitie. “Ik wil niet alleen maar dingen kunnen ontwikkelen met onderzoek subsidies. Het is mooi dat het bestaat, maar ook wij als organisatie moeten streven naar samenwerkingen op basis van duurzame businessmodellen.”

Foto via Flickr.